Nieostre zapalenie tarczycy (znana również jako ziarniniakowe zapalenie tarczycy De Quervaina) jest chorobą, która nie jest dobrze rozumiana przez niektórych lekarzy. Dlatego możliwe jest uzyskanie błędnej lub niedokładnej diagnozy, mówi dr Krasimir Khajilazov. Jest specjalistą endokrynologii i ordynatorem oddziału endokrynologii i chorób metabolicznych Kliniki Chorób Wewnętrznych II Szpitala MBAL w Sofii.
Co to jest podostre zapalenie tarczycy - zapalenie tarczycy De Quervaina?
Podostre zapalenie tarczycy opisuje stan związany z zapalenie tarczycy. Zwykle jest wywoływana przez infekcję górnych dróg oddechowych. Stwierdzono, że wirus świnki, wirus grypy i inne wirusy układu oddechowego powodują podostre zapalenie tarczycy. Jednak w wielu przypadkach po prostu ustępuje.
Najważniejszą cechą podostrego zapalenia tarczycy jest stopniowy lub nagły początek bólu w tarczycy. Bolesne powiększenie tarczycy może trwać tygodniami lub miesiącami. Czasami może wystąpić wysoka gorączka. Niektórzy pacjenci skarżą się na ochrypły głos lub trudności w połykaniu.
W podostrym zapaleniu tarczycy można to zaobserwować jako nadczynność, również niedoczynność tarczycy. Objawy nadmiaru hormonów tarczycy (nadczynność tarczycy), takie jak nerwowość, szybkie bicie serca i nietolerancja ciepła, mogą występować we wczesnej fazie choroby. Później mogą pojawić się objawy zbyt niskiego poziomu hormonu tarczycy (niedoczynność tarczycy), takie jak zmęczenie, zaparcia czy nietolerancja zimna. Ostatecznie czynność tarczycy wraca do normy.
Podostre zapalenie tarczycy występuje najczęściej u kobiet w średnim wieku z niedawno przebytymi objawami wirusowej infekcji dróg oddechowych.
Objawy zapalenia tarczycy zwykle obejmują:
- ból w przedniej części szyi
- tkliwość z lekkim uciskiem na tarczycę (badanie palpacyjne)
- temperatura
- słabość
- zmęczenie
Dodatkowe objawy mogą obejmować:
- nerwowość
- nietolerancja ciepła
- utrata masy ciała
- wyzysk
- biegunka
- drżenie
- bicie serca
Badania laboratoryjne we wczesnej fazie choroby mogą wykazać:
- Wysoka tyreoglobulina w surowicy
- Niska absorpcja radioaktywnego jodu
- Niski poziom hormonu tyreotropowego (TSH) w surowicy.
- Wysoki poziom wolnej T4 w surowicy (hormon tarczycy, tyroksyna).
- Podwyższona szybkość sedymentacji erytrocytów (ESR)
- Badania laboratoryjne w późniejszej fazie choroby mogą wykazać:
- Wysoki poziom TSH w surowicy
- Niski poziom T4 bez surowicy
Przeciwciała przeciwtarczycowe są albo niewykrywalne, albo obecne na niskim poziomie.
Leczenie zapalenia tarczycy obejmuje leki przeciwzapalne
Celem leczenia jest zmniejszenie bólu i stanu zapalnego oraz leczenie ewentualnej nadczynności tarczycy. Leki przeciwzapalne, takie jak aspiryna lub ibuprofen, są stosowane do kontrolowania bólu w łagodnych przypadkach podostrego zapalenia tarczycy.
Poważniejsze przypadki mogą wymagać tymczasowego leczenia sterydami (np. prednizonem) w celu opanowania stanu zapalnego. Objawy nadczynności tarczycy leczy się lekami z grupy beta-blokerów (np. propranolol, atenolol).
Lekarze pierwszego kontaktu, do których pacjenci zwykle udają się w pierwszej kolejności, powinni wiedzieć, że tylko przy tej chorobie tarczycy można zgłaszać ból przy ucisku i połykaniu. Ból może promieniować do uszu i żuchwy – przypomina dr Hadjilazov.
Zwraca uwagę, że w badaniu ultrasonograficznym tarczycy widać specyficzne zmiany, które nie są typowe dla choroby Hashimoto i Basedo. Jeśli organizm poradzi sobie z prowokatorem (infekcją wirusową), zapalenie tarczycy może się uspokoić i zostać wyleczone.
Jakie mogą być inne przyczyny braku równowagi hormonalnej związanej z tarczycą?
Tarczyca produkuje hormony niezbędne do wielu procesów zachodzących w organizmie. Są to hormony FT3 (trójjodotyronina) i FT4 (tyroksyna). W szerszym znaczeniu stan tarczycy jest również związany z hormonem TSH, który jest wytwarzany przez przysadkę mózgową. Jednak jego poziom jest bezpośrednio związany z pracą tarczycy.
Jeśli występuje nierównowaga hormonalna, wzrost TSH zwykle stwierdza się przy prawidłowych wartościach FT3 i FT4. Wtedy mówimy o subklinicznej postaci niedoczynności tarczycy. Zwykle jest to spowodowane procesem autoimmunologicznym – zapaleniem tarczycy Hashimoto.
Niestety na tym etapie zaburzenia hormonalne nie dają żadnych wymiernych objawów. W końcu możesz łatwiej odczuwać zmęczenie. Typowe objawy pojawiają się dopiero wtedy, gdy rozwija się typowa postać kliniczna niedoczynności tarczycy. Wartości laboratoryjne wskazują na wyraźnie podwyższone TSH, a FT3 i FT4 są niskie.
Większość pacjentów to kobiety, które martwią się również innymi objawami:
- zatrzymanie płynów;
- spowolnienie metabolizmu;
- niewytłumaczalny przyrost masy ciała (w rzeczywistości jest to większy obrzęk ciała);
- niewielki wzrost lipidów.
Powolne reakcje, ospałość, zaburzenia pamięci, zimna skóra, wypadanie włosów, zaburzenia miesiączkowania u kobiet itp. są mniej powszechne. Kliniczna postać niedoczynności tarczycy jest w rzeczywistości znacznie rzadsza niż postać subkliniczna (łagodniejsza). Niektórzy pacjenci zgłaszają się do doktora Hadjilazova, ponieważ mają problemy z zajściem w ciążę. Nie mają żadnych objawów.
Związek między chorobami tarczycy a ciążą
Podwyższony poziom TSH, nawet nieznacznie powyżej normy, może być związany z cyklicznym, pulsacyjnym uwalnianiem hormonu folikulotropowego (FSH); hormon luteinizujący (LH), prolaktyna (Prol). W ten sposób wpływa na szanse zajścia w ciążę i jej pomyślnego przebiegu. Wpływa również na rozwój płodu.
Uzasadnione jest pytanie, które zadają pacjenci: Czy należy zastosować leczenie?
„Zwykle TSH najczęściej podnosi się samoczynnie. Uważa się, że brak równowagi hormonalnej wynika ze zwiększonego poziomu przeciwciał MAT i TAT. TSH może wzrosnąć, ponieważ coś nie dzieje się z normalnymi poziomami FT3 i FT4 w surowicy. Wpływa to na określone procesy związane z metabolizmem, sercem i aktywnością nerwową. Przysadka otrzymuje informację, że to, co mają robić FT3 i FT4, nie dzieje się pomimo ich normalnego poziomu. Możliwe, że defekt tkwi w ich strukturze, a nie w ich liczbie” – mówi dr Hadjilazov. Ponadto nie ustalono wprost proporcjonalnej zależności między wzrostem liczby przeciwciał MAT i TAT a wzrostem TSH.
Według Bułgarskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, gdy pacjent ma dodatni wynik MAT i TAT oraz TSH powyżej 2,5, zaleca się przyjmować hormon lewotyroksynę, aby obniżyć poziom TSH.
Gdy te przeciwciała nie są podwyższone, zaleca się, aby 2,5 nie było 100-procentowym kryterium, a górna granica to 4-4,2. Większość specjalistów od nadciśnienia tętniczego, a także my, endokrynolodzy, bardziej odpowiadałoby TSH poniżej 2,5, zwłaszcza u młodych pacjentów, ponieważ większość badań przesiewowych wykazała tę liczbę. W żadnym wypadku kobieta nie obciąży swojego organizmu przyjmując FT4 w celu obniżenia TSH, biorąc pod uwagę, że jest to najbardziej nieszkodliwy hormon, a zwłaszcza jeśli celem jest ciąża i/lub jej prawidłowy przebieg i rozwój płodu!
Autor: Ina Dimitrova
PL 
BG 
EN 
DE 
SR 
RO 
EL 
RU 
IT 
ES 
PT 
FR 